Wbrew mojej początkowej ostrożności, kiedy jeszcze nie wiedziałam, jak poruszać się po tym labiryncie wierzeń i kultur, na zajęciach rozmawiamy o wszystkim. Jedzenie, na przykład, to nie jest tylko spis potraw tu lub tam, ani nawet opowiadanie o ulubionym daniu. U nas jedzenie potrafi przekształcić się w intrygującą dyskusję filozoficzną i hamletowskie rozważania ‚zjadłbym czy nie zjadłbym – oto jest pytanie’.
– Z czego? – żachnął się ktoś i aż mu twarz wykrzywiło po zaledwie kilku moich słowach opisu.
– Z krwi kaczki – powtórzyłam, szczerząc się do skrzywionego równie ogniście.
– I ty to jesz? – upewnił się.
– Teraz bardzo rzadko, ale jak mama ugotuje, to nie odmówię. Zresztą, jak byłam mała, to wydawało mi się, że wszyscy na całym świecie jedzą czarninę.
– U nas jada się psy – wyznał jeden odważny, choć dla jasności zaraz dodał, że on akurat w psach nie gustuje.
– To dobrze, bo zaczęłabym się martwić o swojego – przesadnie odetchnęłam.
Grupa zaczęła się śmiać, a potem jeden przez drugiego, choć na początku zajęć twierdzili, że nie, nie jedli raczej nic niezwykłego w swoim życiu, zaczęli przerzucać się opowieściami o dziwacznych potrawach. Dziwacznych dla… no właśnie, dla kogo?
– W moim kraju jemy szczury – odezwał się Be. Ten sam, który ubolewał nad zupą z krwi kaczki.
– Fuj! – zawyrokowałam.
– Wcale nie. Poza tym tylko te białe są jadalne – wyjaśnił jakby od niechcenia Be.
Cała sala zarechotała.
– Och, od razu nam lepiej! – spuentowała Vi.

Wiele razy dotykaliśmy tematu religii, najczęściej z ich inicjatywy. No bo dlaczego w zasadzie ten hidżab? Mówiliśmy o dręczeniu młodych przez młodych w szkołach. O tym, że w pewnych okolicznościach islam dopuszcza zmianę płci i że to niesamowity postęp. Było wychowywanie dzieci, edukacja seksualna i dlaczego maluchy powinny wiedzieć, co łączy się z czym, aby powstało nowe życie. A nie dalej jak tydzień temu w mojej grupie początkującej posprzeczaliśmy się o prawa LGBT. A to wszystko w oparach czasów teraźniejszych zaprawionych zasadami pisowni.
– Gdyby moje dziecko powiedziało mi, że jest homoseksualne, wyrzuciłabym z domu! – uniosła się jedna z kursantek.
– Zwariowałaś? – aż tyłek podniósł mi się z krzesła obrotowego. – Jak mogłabyś powiedzieć coś takiego swojemu dziecku?
Dobrze wiem, na ile mogę sobie pozwolić w danej grupie.
– Ja bym zrobił tak samo – dodał ktoś.
– Ale dlaczego?? – nie mogła pojąć babeczka, która niańczy od niedawna wnuki w Krainie Deszczu. – Przecież tu tak naprawdę chodzi tylko o to, czy kochasz tych czy tamtych. A miłość sama w sobie nie może być zła.
– Bo to jest wbrew naturze – broniła się tamta.
Jak na początkującą, to zdanie wyszło jej lepiej niż dobrze.
– Bardzo ładne zdanie – pochwaliłam. – Tyle, że się z nim nie zgadzam. Przecież natura też bywa homoseksualna – posadziłam tyłek na krześle i odłożyłam kserokopie ćwiczeń na biurko. Skoro sami zaczęli…  – A tak w ogóle to zdaje się, że twoja religia, tak jak i ta, w której ja się wychowałam, nakazuje kochać. No to kochajmy, na litość boską!
Pół godziny później wróciliśmy do zadań z pisowni, w zgodzie i harmonii, bo choć niektórzy nie chcieli ustąpić o milimetr, to innym, widziałam to wyraźnie, zapaliły się jakieś lampki, o które nigdy nie podejrzewaliby samych siebie. Pod koniec zajęć śmialiśmy się, że zrobimy listę kontrowersyjnych tematów i będziemy odhaczać je po każdej lekcji. Ktoś przyniesie ciasto, ktoś kawę, bo fajnie nam się sprzecza. Po takich lekcjach wracam zawsze pełna energii do dalszych dyskusji.

Już od jakiegoś czasu wiedzieli, że zbieram się do długiego urlopu, opowiadałam im o Pyśce, wytłumaczyłam, z czym wiąże się adopcja, bo nie dla wszystkich było to jasne.
– To … jak długo ona będzie waszą córką? – zapytał ktoś.
Wiem, że kiedyś zdziwiłoby mnie takie pytanie. Kiedyś uważałam, że to, co oczywiste dla mnie, powinno być oczywiste dla każdego. Po drodze nauczyłam się, że nie, nie wszyscy wiedzą, kim jest Michael Jackson, bo w jego kraju nie puszcza się jego muzyki. Nie każdy rozumie słowo ‚global’, a ja na przykład nie wiedziałam, co to jest okra. I nawet jeśli zdarzy mi się jeszcze zdziwić, to teraz moje oczy nie robią się okrągłe w taki sposób, że mój rozmówca zaczyna czuć się niekomfortowo.
– Na zawsze – powiedziałam spokojnie. – Nasze prawa rodzicielskie będą dokładnie takie same, jak twoje do twoich dzieci.
I jak to zwykle bywa w takich przypadkach, posypały się historie. Ktoś ma adoptowanego brata, ale młody przechodzi trudny czas, bo dowiedział się dopiero w wieku 9 lat i wiadomość o ukrywaniu przed nim prawdy wpłynęła mocno na poczucie własnej pozycji w rodzinie. Ktoś inny rozpoczął proces adopcyjny w Anglii, ale zszokowały go rozmowy z social workers oraz wywiad środowiskowy. Jeszcze inna osoba za pomocą zadawanych do domu wypracowań opowiedziała mi kawał swojej życiowej historii z adopcją w tle! I to zupełnie nieistotne, że prace były kompletnie nie na temat 🙂

Odliczali razem ze mną do spotkania z Pyśką. A w tym ostatnim tygodniu zasypali tyloma ciepłymi słowami, że to mnie zabrakło słów, choć przecież na co dzień znają mnie właśnie z tego, że dużo gadam. Nie jestem nawet pewna, czy jak już wreszcie mnie odblokowało, to wciąż był angielski.

Ostatnio dużo u nas w Piątej rozmów o trochę-dalszej-niż-Pyśka przyszłości. Takiej, wiecie, z ciężarówką pełną naszych mebli i przeprawą przez Kanał. I tak jak co roku szokuje nas liczba świeczek na torcie Fruzi, tak jestem pewna, że Tam bardzo zdziwi nas tęsknota za tym, co Tutaj.

Zdaje się, że zapuściliśmy korzenie.

Zdjęcie: Gerd Altmann z Pixabay